Błąd medyczny nie ma w polskim prawie jednolitej, jasno określonej definicji. Często jest nazywany również„błędem w sztuce medycznej” czy ‚błędem lekarskim”. Błąd medyczny należy traktować jako postępowanie niezgodne z ogólnie przyjętymi zasadami wiedzy medycznej. Orzecznictwo Sądu Najwyższego określa błąd w sztuce lekarskiej jest jako czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodna z nauką medyczną w zakresie dla lekarza dostępnym.
Wśród najbardziej powszechnych błędów lekarskich wyróżnia się:
- błędy diagnostyczne,
- błędy terapeutyczne,
- błędy techniczne,
- błędy organizacyjne.
Błąd diagnostyczny
Za błąd diagnostyczny możemy uznać działanie, polegające na błędnym stwierdzeniu nieistniejącej choroby (błąd pozytywny) lub na nierozpoznaniu prawdziwej choroby pacjenta, co prowadzi do pogorszenia jego stanu zdrowia. Przykładem błędu diagnostycznego może być rozpoznanie u pacjenta nowotworu nerki, co zakończyło się jej wycięciem i leczenia chemioterapią. Jak się okazało, pacjent cierpiał na ksantomatyczne odmiedniczkowe zapalenie nerek.
Błąd terapeutyczny
Błąd terapeutyczny może być (lecz nie musi) konsekwencją błędu diagnostycznego. Błąd diagnostyczny może mieć również charakter samoistny. W takiej sytuacji występuje on mimo odpowiednio postawionej diagnozy. Błąd terapeutyczny polega na stosowaniu metod leczenia, niezgodnych z z obowiązującą wiedzą i praktyką medyczną oraz na stosowaniu, w trakcie terapii, wadliwych metod leczenia. Przekładem błędu terapeutycznego może być wybór niewłaściwego sposobu przeprowadzenia porodu (tzn. siłami natury w miejsce koniecznego cesarskiego cięcia). Taki błąd może powstać na skutek błędnej diagnozy.
Błąd techniczny
Błąd techniczny stanowi klasyczne zaniedbanie, niepoprawne realizowanie decyzji i obowiązków lekarskich. Błędem technicznym jest np. pomylenie tożsamości pacjentów, z których jeden został zakwalifikowany do zabiegu medycznego czy pozostawienie po operacji ciał obcych w ciele pacjenta.
Błąd organizacyjny
Błąd organizacyjny jest specyficznym rodzajem błędy medycznego. Polega on na nieudolnej organizacji pracy lekarzy i personelu medycznego. W kategorii błędów organizacyjnych zawiera się również wadliwe funkcjonowanie ośrodków leczniczych. Błędy organizacyjne zdecydowanie częściej maja miejsce na terenie dużych ośrodków i klinik niż na terenie niewielkich placówek medycznych. Przyczyną takich błędów często staje się wadliwy przepływ informacji pomiędzy poszczególnionymi jednostkami.
Błędna diagnoza może być także rezultatem naruszenia ostrożności w trakcie przeprowadzenia czynności diagnostycznych. Rozpatrując ewentualne zaniedbanie lekarza warto ustalić, czy nieprawidłowe rozpoznanie było usprawiedliwione określonymi objawami, czy pojawiło się na skutek przyczyn zawinionych przez lekarza, np. braku niezbędnych badań pomocniczych, braku odpowiednich analiz, mylnego odczytania wyniku prześwietlenia czy zaniechania konsultacji ze specjalistą.